Θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους επιχειρηματίες του 20ου αιώνα – Η ζωή του και η σχέση του με τους ναζί
Πέθανε ο ιδρυτής της ΙΚΕΑ Ινγκβάρ Κάμπραντ σε ηλικία 91 ετών, μετά από σύντομη ασθένεια.
Ο Κάμπραντ ήταν ένας από τους μεγαλύτερους επιχειρηματίες του 20ου αιώνα. Πέθανε ήρεμος, στο σπίτι του στο Σμάλαντ της Σουηδίας στις 27 Ιανουαρίου.
Η ιστορία του
Λιτότητα, οικονομία και κοινό αίσθημα είναι οι έννοιες που έσπρωξαν τον Ingvar Kamprad να δημιουργήσει την επιχείρησή του και να την εκτοξεύσει στα ύψη, φτάνοντας να γίνει ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο.
Ξεκίνησε την περιπέτειά του πουλώντας μικροαντικείμενα -στυλό, πορτοφόλια, κάλτσες…-, που τα αγόραζε σε χοντρική τιμή και τα διένεμε στους αγρότες της περιοχής στη γενέτειρά του Σουηδία.
Στα δεκαεπτά του επένδυσε ένα ποσό που του είχε δώσει ο πατέρας του για να επεκτείνει τη μικρή επιχείρησή του, την οποία βάφτισε ΙΚΕΑ (Ι για το όνομά του, Κ για το επώνυμό του, Ε για την αγροικία όπου γεννήθηκε και Α για το χωριό καταγωγής του).
Από το ποδήλατο με το οποίο μοίραζε το εμπόρευμά του πέρασε σ’ ένα παλιό φορτηγό. Τότε του ήρθε η ιδέα να φτιάξει έναν μικρό κατάλογο που θα περιλάμβανε όλα τα είδη του.
Οι αγρότες του παράγγελναν τραπέζια και καρέκλες, κι έτσι ο Ingvar Kamprad μπήκε στον τομέα του επίπλου. Αγόραζε από τοπικούς κατασκευαστές και τα διένεμε ο ίδιος, διευρύνοντας κάθε φορά την επιχείρησή του.
Με τρόπο σχεδόν τυχαίο, μεταφέροντας ένα από τα τραπέζια του, κάποιος συνεργάτης του αποφάσισε να του βγάλει τα πόδια για να χωρέσει στο αυτοκίνητο. Αυτό άνοιξε μια νέα αντίληψη στην πώληση και αποθήκευση των επίπλων και κατέληξε στο “συναρμολόγησέ το μόνος σου”. Αυτός ο τύπος λυόμενου επίπλου σε μειωμένη τιμή θα εξαπλωνόταν πολύ σύντομα σε όλο τον κόσμο.
Το 1953 ο Ingvar Kamprad διοργάνωσε την πρώτη έκθεση προϊόντων ΙΚΕΑ. Η επιτυχία της πρωτοβουλίας του ήταν τόσο μεγάλη, που η συντεχνία πωλητών επίπλων της Σουηδίας άρχισε να πιέζει τους κατασκευαστές να σταματήσουν να προμηθεύουν την ΙΚΕΑ, η επιχείρηση έφτασε να αποκλειστεί από τις πιο σημαντικές πανεθνικές εκθέσεις σ΄αυτό τον τομέα.
Αυτό το κλίμα εχθρότητας, μακράν του να τον απομακρύνει από τον χώρο, συνέβαλε στο να πάρει μία σειρά αποφάσεων που θα σηματοδοτούσαν το μέλλον και αυτό που είναι σήμερα ο όμιλος ΙΚΕΑ: σχεδιάζει και κατασκευάζει τα δικά του έπιπλα και βγαίνει στο εξωτερικό τόσο για να αγοράσει πρώτες ύλες- κυρίως σε ασιατικές χώρες-όσο και για να εγκαινιάσει καινούρια σημεία πώλησης εκτός Σουηδίας.
Σήμερα, η ΙΚΕΑ είναι παρούσα σε 33 χώρες, απασχολεί 75.000 υπάλληλους και κάνει τζίρο πάνω από 14 εκατομμύρια ευρώ. Οι κατάλογοί της τυπώνονται σ΄εννέα γλώσσες και εκδίδονται σε 45 εκατομμύρια αντίτυπα. Το 1986 ο Ingvar Kamprad άφησε τη διεύθυνση της επιχείρησης στα παιδιά του. Εκείνος κράτησε τη θέση του συμβούλου.
Σύμφωνα με το περιοδικό Forbes, είναι ο έβδομος πιο πλούσιος άνθρωπος στον κόσμο και ο πρώτος στην Ευρώπη, με 21 δισεκατομμύρια ευρώ. Παρά την περιουσία του, ο τρόπος της ζωής του είναι απλός και λιτός, χρησιμοποιεί ακόμα και τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Δεν του αρέσουν οι πολυτέλειες και εκτιμάει την ταπεινότητα. Αυτός ο τρόπος ζωής έκανε κάποιους να τον θεωρήσουν τσιγκούνη. Εκείνος υπερασπίζεται τον εαυτό του ως εξής:
«Λένε πως είμαι τσιγκούνης, αλλά είμαι υπερήφανος που συνεχίζω την πολιτική του ομίλου».
Εκτός από λιτότητα, απλότητα και κοινό αίσθημα, ο ίδιος χρησιμοποίησε τόνους αισιοδοξίας για να στήσει την επιχείρησή του. Αναζήτησε μια εμπορική ευκαιρία. Έκανε κάτι το διαφορετικό. Ποντάρισε σε κάτι που δεν είχε κάνει κανένας άλλος πριν: σε φτηνά έπιπλα που πουλιούνται λυμένα.
Δεν κατέρρευσε με τις πρώτες αποτυχίες. Παρόλο που η επιχείρησή του αποκλείστηκε από τις πανεθνικές εκθέσεις του τομέα επίπλου και έπαψαν να του προμηθεύουν πρώτες ύλες στη Σουηδία, βρήκε μία εναλλακτική: να σχεδιάζει, να παράγει και να πουλάει έξω από τη χώρα του.
Η σχέση του με τους Ναζί
Η συγγραφέας Ελίζαμπεθ Άσμπρινγκ με βιβλίο της που είχε κυκλοφορήσει στη Σουηδία υποστήριζε πως πέρα από την ενασχόλησή του με την στρατολόγησή νέων ανδρών για τον Σουηδικό σύνδεσμό των Ναζί κατά τη διάρκεια του Β΄ΠΠ, ο Κάμπραντ είχε ενεργή συμμετοχή για πολύ καιρό απ΄ τη στιγμή που τελείωσε ο πόλεμος.
Όπως αναφέρεται στο βιβλίο, το 1943, χρονιά που ίδρυσε και τα ΙΚΕΑ, η δράση του 17χρονου τότε Ίνγκβαρ απασχόλησε και τις Σουηδικές Αρχές οι οποίες άρχισαν να ασχολούνται μαζί του και να συλλέγουν στοιχεία εναντίον του
Τα στοιχεία αυτά έρχονται σε αντίθεση με όσα είχε παραδεχθεί ο ίδιος σε βιβλίο για τη ζωή του. Όπως αναφέρει εκεί ήταν στενός φίλος με ένα γνωστό ναζιστή ακτιβιστή και πως την περίοδο 1942-1945 συμμετείχε σε οργάνωση που είχε ιδρύσει. Τις πράξεις του αυτές μάλιστα χαρακτήρισε ως «νεανικές ανοησίες» ενώ παραδεχόταν πως ήταν το μεγαλύτερο λάθος που έκανε στη ζωή του.
Σύμφωνα όμως με το νέο βιβλίο ο ιδρυτής των ΙΚΕΑ μόνο μετανιωμένος δεν φαίνεται να είναι από το ναζιστικό παρελθόν του, αφού σύμφωνα με τη συγγραφέα, ο Ίνγκβαρ της είχε αναφέρει πως ο «φίλος» του Περ Ένγκταλ, είναι ένας από τους σπουδαιότερος ανθρώπους που έχει γνωρίσει και πως ποτέ δεν θα αλλάξει αυτό. Όπως μάλιστα αναφέρει και άλλη μια σουηδή ειδικός σε θέματα ακροδεξιού εξτρεμισμού, το αφεντικό των ΙΚΕΑ συμμετείχε και σε άλλη μια ναζιστική οργάνωση, στην οποία, όπως λέει, δεν χωρά η παραμικρή αμφιβολία η ενεργός συμμετοχή του, χωρίς να δώσει για την ώρα περισσότερα στοιχεία.
Μετά τις τελευταίες αποκαλύψεις ο ζάμπλουτος επιχειρηματίας, είχε παραδεχτεί ξανά το νεανικό του «φλερτ» με το ναζισμό, αλλά είχε ξεκαθαρίσει πως πλέον δεν είχε τέτοιες σκέψεις.
